Reklama

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą czasowniki niemieckie. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą czasowniki niemieckie. Pokaż wszystkie posty

Odmiana czasownika niemieckiego – zasady ogólne



Czasowniki niemieckie odmienia się przez dodawanie do tematu czasownika końcówek osobowych, które zostały wyróżnione w poniższej odmianie. Temat czasownika znajdujemy odejmując od bezokolicznika końcówkę´ -en.
Przykłady:

kommen, studieren, kennen – tematy czasowników: komm, studier, kenn.

Odmiana:
ich komm-e    ja przychodzę ,  du komm-st    ty przychodzisz, er on sie komm-t  ona przychodzi es ono

wir komm-en my przychodzimy




Czasowniki rozdzielnie złożone


Czasowniki te składają się z czasownika właściwego -rdzenia oraz przedrostka, który w zdaniu prostym zostaje przeniesiony na koniec zdania.

Przedrostki rozdzielne są akcentowane - akcent pada na przedrostek, a nie na czasowniki główny.

Jeżeli akcent pada na przedrostek - to mamy do czynienia z czasownikiem rozdzielnie złożonym.- w przeciwieństwie do czasowników z przedrostkiem nierozdzielnym 
wówczas pada na temat czasownika.

Na przykład:
aufstehen – wstawać, gdzie auf- jest przedrostkiem, a stehen rdzeniem
Ich stehe um 7 Uhr auf. – Wstaję o godzinie siódmej.

Do przedrostków, od których najczęściej zaczynają się czasowniki rozdzielnie złożone należą: ab-, an-, auf-, aus-, ein-, nach-, statt-, teil-, unter-, vor-, weg-, zu-, zurück-,zusammen-.
Oto przykładowe czasowniki rozdzielnie złożone:
aufmachen otwierać
teilnehmen brać udział
zurückfahren jechać z powrotem, wracać

W języku niemieckim istnieje również wiele czasowników, które mogą  przypominać czasowniki rozdzielnie złożone, jednak są nierozdzielne. Należą do nich czasowniki z przedrostkami.:
emp-, miss-, ver-, zer-, ge-, be-, ent-, er-.
Na przykład:
empfehlen polecać
misstrauen nie ufać
gehören należeć


              Niektóre przedrostki tworzące czasowniki rozdzielnie złożone



Przedrostek akcentowanyPrzykład czasownika podstawowegoCzasownik rozdzielnie złożony
ab-holen (przynieść)abholen (odebrać)
an-kommen (przyjść)ankommen (przybyć)
auf-stehen (stać)aufstehen (wstawać)
aus-packen (pakować)auspacken (rozpakować)
bei-bringen (przyprowadzać)beibringen (wpajać)
ein-laden (ładować)einladen (zapraszać)
fern-sehen (widzieć)fernsehen (oglądać telewizję)
fest-machen (robić)festmachen (przymocować)
fort-setzen (sadzać)fortsetzen (kontynuować)
her-stellen (postawić)herstellen (produkować)
hin-fallen (upaść)hinfallen (upaść)
los-fahren (jechać)losfahren (wyruszyć w drogę)
mit-teilen (dzielić)mitteilen (zawiadomić)
nach-prüfen (posprawdzać)nachprüfen (sprawdzić)
vor-lesen (czytać)vorlesen (przeczytać na głos)
weg-werfen (rzucić)wegwerfen (wyrzucić)
weiter-fahren (jechać)weiterfahren (pojechać dalej)
zu-machen (robić)zumachen (zamknąć)
zurück-kommen (przybyć)zurückkommen (wrócić)
zusammen-passen (uchodzić)zusammenpassen (dopasowywać)



Czasowniki modalne.

W języku niemieckim występuje 6 czasowników modalnych
Określają one sposób realizacji wyrażanych przez nie czynności .
Czasowniki te występują zazwyczaj z bezokolicznikiem na końcu zdania. 

Czasowniki modalne w języku niemieckim w liczbie pojedynczej odmieniają się nieregularnie. Formy pierwszej i trzeciej osoby są identyczne.


dürfen  - móc, mieć pozwolenie -  Ich darf nicht. – Nie wolno mi.

können - móc, potrafić -  Er kann mir nicht helfen. – On nie może mi pomóc.
mögen  - lubić-  Ich mag gern Milch trinken. – Lubię pić mleko.
müssen - musieć - Ich muss heute zur Schule gehen. – Muszę  iść dzisiaj do szkoły.
sollen - mieć powinność - Er soll mehr lernen. – On powinien więcej się uczyć
wollen - chcieć - Willst du mich besuchen? – Czy chcesz mnie odwiedzić ?

Odmiana czasowników modalnych:


dürfen (móc, mieć pozwolenie)

ich darf  ja mogę ,                                    wir dürfen my możemy
du darfst ty możesz                                  ihr dürft wy możecie
er/sie/es darf on/ona/ono może                Sie/sie dürfen Pan/Pani/Państwo mogą, oni/one mogą

können (móc, potrafić)

ich kann ja potrafię                                   wir können my potrafimy
du kannst ty potrafisz                               ihr könnt wy potraficie
er/sie/es kann on/ona/ono potrafi             Sie/sie können Pan/Pani/Państwo potrafią, oni/one potrafią

mögen (lubić)

ich mag ja lubię                                         wir mögen   my lubimy
du magst ty lubisz                                     ihr mögt wy lubicie
er/sie/es mag on/ona/ono lubi                   Sie/sie mögen Pan/Pani/Państwo lubia, oni/one lubią

müssen (musieć)

ich muss ja muszę                                      wir müssen my musimy
du musst ty musisz                                    ihr müsst wy musicie
er/sie/es muss on/ona/ono musi                 Sie/sie müssen Pan/Pani/Pańtwo muszą, oni/one muszą

sollen (mieć powinność)

ich soll ja powinienem                                wir sollen my powinniśmy
du sollst ty powinieneś                               ihr sollt wy powinniście
er/sie/es soll on powinien,                          Sie/sie sollen Pan powinien, ona powinna, Pani                  powinna,ono powinno Państwo powinni,oni powinni,one powinny

wollen (chcieć)

ich will ja chcę                                             wir wollen my chcemy
du willst ty chcesz                                       ihr wollt wy chcecie
er/sie/es will on/ona/ono chce                     Sie/sie wollen Pan/Pani/Państwo chcą, oni/one chcą


Czasowniki zwrotne - Reflexive Verben

Ta grupa czasowników występuje również w języku polskim, jednak nie każdy polski czasownik zwrotny jest czasownikiem zwrotnym w języku niemieckim i na odwrót.
Przykładowymi czasownikami zwrotnymi są:
W języku polskim zaimek „się” nie jest odmieniany. Natomiast w języku niemieckim zaimek zwrotny sich zmienia się
w zależności od osoby.
Odmiana przykładowego czasownika zwrotnego:

sich waschen - myję się

ich wasche mich - ja się myję
du wäschst dich  - ty się myjesz
er/sie/es wäscht sich - on/ona/ono się myje
wir waschen uns - my się myjemy
ihr wascht euch -wy się myjecie
Sie/sie waschen sich - Pan/Pani/Państwo się  myją, oni/one się  myją

Najczęściej używane czasowniki zwrotne w języku niemieckim :


sich waschen  - myć się

sich kämmen - czesać się
sich rasieren - golić się
sich fühlen - czuć się
sich freuen - cieszyć się
sich treffen - spotykać się
sich unterhalten - rozmawiać
sich befinden - znajdować się
sich beeilen - spieszyć się
sich anziehn - ubierać się
sich vorstellen - przedstawić się


Nie zawsze czasownik zwrotny w języku niemieckim jest również czasownikiem zwrotnym w języku polskim i odwrotnie, np.:


Ich setze mich ans Fenster.                 -  Siadam przy oknie.

Wo erholst du dich am besteln?          -  Gdzie najlepiej wypoczywasz?
Warum lachst du so laut?                    -  Dlaczego śmiejesz się tak głośno. 
Wie ebdet das Buch?                           - Jak kończy się ta książka?
Wir müssen uns schon verabschieden. - Musimy się już pożegnać.
Wie fühlst du dich heute?                    -  Jak się dzisiaj czujesz?
Bitte setzen Sie sich.                           -  Proszę usiąść.

Ich wasche mich zweimal täglich.      -  Myję się dwa razy dziennie.



Odmiana niemieckich czasowników regularnych




Czasownik w języku niemieckim odmienia się przez osoby, liczby, czasy, tryby oraz strony. Bezokolicznik ma charakterystyczną końcówkę -en.

gehen – iść, schreiben – pisać
Odmiana przykładowego regularnego czasownika w czasie terażniejszym Präsens:

ich gehe ja idę
du gehst ty idziesz
er geht on idzie
sie geht ona idzie
es geht ono idzie
Zwracając się do rozmówcy Pani / Pan / Państwo używamy zawsze formy trzeciej osoby liczby mnogiej.
W przypadku niektórych czasowników wystęują w odmianie pewne nieregularności: jeśli  rdzeń czasownika kończy się na literę -d lub -t, w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej, oraz w drugiej osobie liczby mnogiej pojawia się dodatkowo głoska -e, np.:

arbeiten
(pracować)
ich arbeite               wir arbeiten
du arbeitest             ihr arbeitet
er/sie/es arbeitet    Sie/sie arbeiten
głoska -e pojawia się w tym samych osobach, co wyżej, jeżeli  rdzeń czasownika kończy się na zbitce spółgłosek  zakończonych literą -m lub -n i jest poprzedzony przez inną spółgłoskę (z wyjątkiem liter l i r), np.:
ordnen (porząkować)
ich ordne wir ordnen
du ordnest ihr ordnet
er/sie/es ordnet Sie/sie ordnen





Odmiana czasowników: sein- być, haben - mieć, stawać się

 

   sein - być

czas teraźniejszy 

ich bin - ja jestem
du bist  - ty jesteś
er/sie/es ist  - on/ona/ono jest

wir sind - my jesteśmy
ihr seid - wy jesteście
Sie/sie sind  - Pan/Pani/Państwo/oni/one są

 forma pytająca                                                       forma przecząca
                                                   
bin ich? -  jestem?                                                   ich bin nicht - nie jestem
bist du? - jesteś?                                                     du bist nicht - nie jesteś
ist er ? - on jest?                                                     er ist nicht - on nie jest  
ist sie ? - ona jest?                                                   sie ist nicht - ona nie jest
ist es ? - ono jest?                                                    es ist nicht - ono nie jest 
sind wir? - jesteśmy?                                              wir sind nicht - nie jesteśmy
seid ihr ?- oni są?                                                    ihr seid nicht - oni nie są
sind sie? - oni są                                                      sie sind nocht - oni nie są      

  tryb rozkazujący - sei! - bądź !

                               - seid! - bądźcie!        

                           

 

haben (mieć)

ich habe  ja mam                                          wir haben my mamy

du hast ty masz                                            ihr habt wy macie

er/sie/es hat on/ona/ono ma                        Sie/sie haben Pan/Pani/Państwo/oni/one mają

werden (stawać się)

ich werde ja staję się                                   wir werden my stajemy się

du wirst ty stajesz się                                   ihr werdet wy stajecie się

er/sie/es wird on/ona/ono staje się              Sie/sie werden Pan/Pani/Państwo/ani/one stają się

Oprócz podstawowego znaczenia, czasowniki być sein, mieć haben oraz stawać się werden w złożonych czasach przeszłch i przyszłch pełnią  funkcję czasowników posiłkowych, jak na przykład w zdaniu:

Ich habe das Buch gelesen. – Przeczytałem książkę.